Kerkenvisie Gemeente Vught 2023

Een perspectief op religieus erfgoed

Wij citeren uit deze Kerkenvisie:
“De in 1825 te Grave geboren Carel Jozeph Grips ging in 1850 studeren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Na zijn opleiding keerde hij terug naar Grave en ging in de leer bij de schilder Jan Hendrik van Grootvelt. In 1868 verhuisde hij met zijn echtgenote naar Brussel, destijds een ware hotspot in de kunstwereld. Na 13 jaar keren zij terug naar Nederland en Grips vestigt zich in Vught. In deze periode verwierf hij de opdracht om de toen nog in aanbouw zijnde Sint Petruskerk te decoreren met religieuze kunst. Hij schildert onder andere de kruiswegstaties en de Geheimen van de Rozenkrans. Charles Grips overleed in 1920 te Vught.

De schilderingen van Grips in de vm. Sint Petruskerk zijn door hem vervaardigd in de periode tussen 1892 en 1902. Wat de schilderijen bijzonder maakt, is dat ze in het woonhuis cq. atelier van Grips zijn gemaakt (Marktveld 3, Vught) en vervolgens naar de kerk zijn getransporteerd. Het zijn dan ook schilderijen op doek, op maat gemaakt voor de locaties in de kerk waar ze werden bevestigd.

De serie ‘Geheimen van de Rozenkrans’ zijn tevens extra bijzonder, omdat Grips deze werken geheel in stijl van de Nazarener kunstschool heeft geschilderd. De Nazareners was een genootschap van Duitse kunstenaars uit de eerste helft van de negentiende eeuw die in hun schilderkunst teruggrepen op het werk van oude meesters als Albrecht Dürer en renaissance kunstenaars, zoals Giotto en Rafael.

Ter gelegenheid van de honderjarige sterfdag van Charles Grips is in DePetrus een tentoonstelling geweest van het werk van Grips en zijn er zowel een documentaire, als twee boeken over Grips uitgebracht. Hoewel Grips in zijn leven ook internationaal aanzien genoot, heeft het werk van Grips in Nederland nooit de aandacht gekregen die het verdient. De kruiswegstaties die door Grips zijn vervaardigd zijn met de herbestemming van de kerk verwijderd en zijn opgeslagen in het depot van het Bisdom ‘s-Hertogenbosch. De schilderijenreeks ‘Geheimen van de Rozenkrans’ hangen allen nog op hun oorspronkelijke plaats in de kerk, maar zijn toe aan restauratie.

Stichting tot Behoud van de Petrus’ wil de publieke bekendheid van deze bijzondere werken vergroten om een restauratie van de schilderijen dichterbij te brengen. Het doel is om een restauratiefonds op te zetten, waarin bijvoorbeeld ook de opbrengsten van de boeken in worden gestort. Andere manieren van fondsenwerving zullen echter noodzakelijk zijn. Het is daarom van belang meer aandacht en draagvlak te creëren voor het behoud van deze kunstwerken.

Hoewel de schilderijen strikt genomen niet ‘nagelvast’ aan de kerk verbonden zijn, kunnen ze niet los gezien worden van de voormalige Petruskerk. Ze zijn ten slotte op maat gemaakt voor deze kerk. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft daarom aangegeven dat ook de schilderijen in aanmerking kunnen komen voor de Subsidieregeling Instandhouding Monumenten. Echter is deze subsidie onlangs benut voor herstelwerkzaamheden aan het dak. Het onderhouden van een kerk als de Petrus is nu eenmaal een enorme en kostbare operatie. Daarmee gaat weer kostbare tijd verloren waarin de staat van de schilderijen verder achteruitgaat.

Aanbevelingen

• Genereer doorlopend publieke aandacht voor de aanwezige kunstwerken van Charles Grips in de Petrus. Attendeer fysieke bezoekers op een heldere en toegankelijke wijze op de aanwezigheid en betekenis daarvan

• Onderzoek verschillende mogelijkheden om extra financiële middelen te werven voor de restauratie. Mogelijke voorbeelden kunnen zijn:
  • verkopen van kleine memorabilia/souvenirs van de schilderijenreeks waarvan de meeropbrengsten naar het restauratiefonds vloeien;
  • onderzoek de mogelijkheden van een zogenaamde ‘adoptieprogramma’. Bij schilderijen betekent dat vaak dat men tijdelijk een werk thuis aan de muur mag hangen. Dat is in dit geval geen optie natuurlijk, maar met een goed zichtbare eervolle vermelding van de adoptanten kan dit voor lokale partijen een mooie manier zijn om hun maatschappelijke verantwoording en betrokkenheid uit te dragen.”